AB Dışişleri Bakanları İsrail’e yaptırımları görüşmek için toplandı
15 Temmuz 2025
Avrupa Birliği üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, işgal altındaki Filistin topraklarında insan haklarını ihlal ettiği tespit edilen işgalci rejime karşı muhtemel yaptırımları tartışmak üzere, Belçika’nın başkenti Brüksel’de toplandı. AB, kamuoyundan yükselen çağrıların ardından Hollanda’nın teklifi üzerine, 20 Mayıs’ta Siyonist oluşum ile Ortaklık Anlaşması’nı “insan haklarına ve uluslararası hukuka uyma” şartı kapsamında incelemeye almıştı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas’ın, Yahudi devleti ile Ortaklık Anlaşması’nı incelemesinin ardından 23 Haziran’da yaptığı “İnceleme çok açık, (Gazze’deki) durumu iyileştirmeliyiz ve (soykırımcı rejim) ikinci maddeyi (insan hakları şartı) ihlal ediyor.” şeklindeki açıklaması, bugünkü AB Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda ana gündem maddelerinden birini oluştururken Birliğin bu konuda hangi eylem yolunu izleyeceği merak ediliyor.
Oy birliği gerektirdiği için anlaşmanın tamamen askıya alınması beklenmese de serbest ticaret, araştırma, teknoloji, kültür ve siyasi diyalog gibi ayrı başlıkları içeren anlaşmanın nitelikli çoğunluk gerektiren hükümlerinin askıya alınması muhtemel. İspanya, İrlanda ve Slovenya, Ortaklık Anlaşması’nın askıya alınmasını desteklerken Almanya, Avusturya, Çekya ve Macaristan’ın aralarında bulunduğu bazı ülkelerin buna karşı çıktığı biliniyor.
AB Dışişleri Bakanları Toplantısı’na başkanlık edecek Kallas, toplantı öncesi basına yaptığı açıklamada, Gazze’deki insani durumu “felaket” şeklinde niteleyerek “(Gazze’deki durum) gerçekten iyileşmediği sürece, hepimiz yeterince şey yapmamışız demektir.” dedi. AB-İsrail arasındaki diyaloglar sonrasında Tel Aviv’in Gazze’deki durumu iyileştirmek için adımlar atmayı kabul ettiğini hatırlatan Kallas, meselenin anlaşmaya varılması değil, bunun uygulanması olduğunu vurguladı.
Kallas, Gazze’de “sınır kapılarının açılması, elektrik hatlarının yeniden inşası, su sağlanması ve insani yardım taşıyan daha fazla kamyonun bölgeye ulaşması” gibi bazı olumlu işaretler olduğunu öne sürerek “Ancak elbette sahadaki insanlar için gerçek bir iyileşme tespit etmek adına daha fazlasını görmemiz gerekiyor.” ifadesini kullandı.
İşgalci rejime karşı yaptırım seçeneklerini üye devletlere sunduğunu belirten Kallas, “Bu konuda bir tartışma yapacağız ancak tartışmanın nasıl gideceğini tahmin edemiyorum. Sanırım son tartışmamızda ana odak noktamız sahadaki insanların durumunu gerçekten iyileştirmemiz gerektiğiydi. Ana hedef buydu.” diye konuştu.
Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun Eşitlik, Hazırlıklılık ve Kriz Yönetiminden sorumlu üyesi Hadja Lahbib, AB Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesinde basına yaptığı açıklamada, Gazze’deki durumun iyileşmesi konusunda “bazı ilerlemeler” olduğunu öne sürerek “Şu anda kamyonların Gazze’ye girdiğini görüyoruz ancak yeterli değil. Durum hala o kadar tehlikeli ve o kadar şiddetli ki saldırılar devam ederken insani yardım ortaklarımız faaliyet gösteremiyor.” dedi.
Yahudi devletinin AB ile yaptığı anlaşmayı kabul etmesine rağmen geçen hafta sonu çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 100’den fazla Filistinlinin gıda ve su beklerken düzenlenen saldırılarda hayatını kaybettiğini hatırlatan Lahbib, sahadaki ortaklarından gelen bilgilerin “hala endişe verici” olduğunu ve anlaşmanın tam olarak uygulanması gerektiğini söyledi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, 10 Temmuz’da, Gazze’ye günlük gıda ve diğer kamyonların girişinin artırılması, Ürdün ve Mısır yardım yollarının yeniden açılması, fırın ve mutfaklar yoluyla gıda malzemelerinin dağıtımının sağlanması, insani yardım tesislerinin kullanımı için yakıt teslimatının yeniden başlatılması, yardım çalışanlarının korunması, su arıtma tesisine elektrik tedarikinin yeniden verilmesi gibi adımlarda Tel Aviv’le anlaştıklarını açıklamıştı.
