TDT 16 yaşına geldi

5 Ekim 2025

Türk dünyasının entegrasyon sürecinde çatı kuruluÅŸu olan Türk Devletleri TeÅŸkilatı 16. kuruluÅŸ yıl dönümünü kutluyor. Ä°lk kuruluÅŸ adı “Türk Dili KonuÅŸan Ãœlkeler Ä°ÅŸbirliÄŸi Konseyi (Türk KeneÅŸi-Türk Konseyi)” olan TDT’nin temelleri, 3 Ekim 2009’da Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye tarafından imzalanan Nahçıvan AnlaÅŸması ile atıldı.

Ortak tarih ve kültürel değerlere sahip Türk dünyasının entegrasyonunu hedefleyen TDT, üye ülkelerle ekonomiden politikaya, eğitimden kültüre, savunmadan güvenliğe, ulaştırmadan gümrüğe, turizmden spora kadar birçok alanda işbirliği için zemin oluşturuyor.

Halihazırda bölgesel ölçekte tanınırlığı artan TDT, bu yıl itibarıyla 4,25 milyon kilometrekare toprak ve yaklaşık 160 milyon nüfusa sahip üye ülkeleriyle Türk dünyasının ortak gücü olan ve jeopolitik nüfuzunu artıran uluslararası bir teşkilat haline geldi.

Ä°stanbul’da 12 Kasım 2021’de düzenlenen Devlet BaÅŸkanları 8. Zirvesi’nde, Türk Konseyi adının “Türk Devletleri TeÅŸkilatı” olarak deÄŸiÅŸtirilmesi uluslararası arenada Türk dünyasında entegrasyon sürecinde yeni bir dönemin baÅŸlangıcı olarak yorumlandı.

Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye ve Özbekistan’ın tam üye olduÄŸu TDT’de Türkmenistan, Macaristan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) gözlemci statüsünde yer alıyor.

Merkezi Ä°stanbul’da bulunan TDT, Devlet BaÅŸkanları Konseyi, DışiÅŸleri Bakanları Konseyi, Aksakallar Konseyi, Kıdemli Memurlar Komitesi ve Sekretaryadan oluÅŸuyor.

Bunun yanı sıra TDT, Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA), Türk Akademisi, Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Türk Yatırım Fonu ve Türk Kültür ve Miras Vakfı gibi işbirliği mekanizmalarının çatı kuruluşu görevini üstleniyor.

TDT, Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Dünya Gümrük Örgütü (WCO) gibi çok sayıda uluslararası örgütle de ortaklık yürütüyor.

Macaristan’ın baÅŸkenti BudapeÅŸte’de temsilcilik açan TDT, bu adımla gözlemci üyesi Macaristan’ın yanı sıra AB, AGÄ°T, OECD ve ViÅŸegrad Grubu gibi kurumlarla iliÅŸkilerini güçlendirmeyi ve Avrupa’daki görünürlüğünü artırmayı hedefliyor.

“Türk Dünyası-2040 Vizyonu Belgesi” ile geleceÄŸe yönelik stratejik hedeflerini belirleyen TDT, karşılıklı güven ortamını pekiÅŸtirmeyi, siyasi dayanışmayı güçlendirmeyi, ekonomik ve teknik iÅŸbirliÄŸi imkanlarını artırmayı, beÅŸeri iliÅŸkileri saÄŸlamlaÅŸtırmayı ve Türk dünyasının tarihi-kültürel mirasını kayıt altına almayı amaçlıyor.

TDT, 16 yılda yalnızca devlet kurumları değil aynı zamanda kardeş toplumlar arasında da kaynaşmayı sağladı.

Ortak kuruluşların faaliyetleri halkların ortak değerlerine ilgiyi artırırken, en son Türk Akademisinin Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonunun 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi üzerinde uzlaşıya vardığı haberi Türk dünyasında büyük sevinçle karşılandı.

TDT Zirvesi, “Bölgesel Barış ve Güvenlik” temasıyla toplanacak
KuruluÅŸundan bu yana devlet baÅŸkanları düzeyinde 11 zirve düzenleyen TDT, 12’nci zirvesini “Bölgesel Barış ve Güvenlik” temasıyla 7 Ekim’de Azerbaycan’da gerçekleÅŸtirmeye hazırlanıyor.