2025 yılı Nobel Edebiyat Ödülü 71 yaşındaki Macar yazar ve senarist Laszlo Krasznahorkai’ya.
10 Ekim 2025
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi 2025 Nobel Edebiyat Ödülü’nün “etkili ve vizyoner” eserlerinden dolayı 71 yaşındaki Macar yazar ve senarist Laszlo Krasznahorkai’ya (Laslo Krasnahorkay) verildiğini açıkladı. Laszlo Krasznahorkai, “sanatın gücünü yeniden teyit eden etkili ve vizyoner” eserleri nedeniyle ödülün sahibi oldu. Geçen yılki ödülü “şiirsel düzyazısı nedeniyle” Güney Koreli roman yazarı Han Kang kazanmıştı.
Macaristan’ın Romanya sınırına yakın Gyula kasabasında 1954’te doğan Krasznahorkai, ilk eserlerinde ülkesinin kırsal kesiminden ilham aldı. Ülkesindeki bir kasabayı anlatan ve 1985’te yayımlanan “Satantango” adlı ilk romanı, 1994’te senaryosunu kendi yazdığı bir filme uyarlandı. Krasznahorkai, 1999’da yayımlanan üçüncü romanı “Haboru es haboru” (Savaş ve Savaş) itibarıyla Macaristan dışındaki ülkeleri de eserlerinde konu edinmeye başladı. Roman yazarlığının yanında senaristlik de yapan Krasznahorkai, “Karhozat “, “Torino Atı”, “Karanlık Armoniler” gibi filmlerin senaristliğine imzasını attı. Krasznahorkai, bazı eleştirmenler tarafından “kıyametin ustası” olarak nitelendiriliyor.
TNT patlayıcıların mucidi İsveçli Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine ölümünden sonra 9 Haziran 1900’de kurulan Nobel Vakfının insanlığa hizmette bulunanlara verdiği ödüller, dünyada saygın ödüller olarak kabul ediliyor. Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 dalda en başarılı kabul edilen kişiler veya kuruluşlara veriliyor. Bunlara ek olarak, Nobel Ekonomi Ödülü, 1968’de İsveç Merkez Bankasının Alfred Nobel’in anısına ekonomi dalında da ödül verilmesini kararlaştırmasıyla, ilk kez 1969’da verildi. Nobel Ödülleri, her yıl Alfred Nobel’in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık’ta düzenlenen törenle sahiplerine teslim ediliyor.
Türklerden, Türki cumhuriyetlerden Nobel alan nadir ya da tartışmalı. Kimya Nobel ödülünün verildiği 3 kişiden biri olan Aziz Sancar Amerikan vatandaşı olmasına rağmen Türkiye doğumlu ve aynı zamanda Türk vatandaşı. Amerika’da yaşayan Amerikan vatandaşı Ermeni asıllı Daron Acemoğlu ekonomi alanında Nobel ödülü aldı. Acemoğlu CHP’nin 2023 cumhurbaşkanlığı kampanyası öncesinde ilan ettiği ekonomik reform ekibinde gösterilmişti. Nobel edebiyat ödülü de yine Türk vatandaşı olan post-modernist yazar Orhan Pamuk’a verilmişti.
