Dünyada gözler yeni papa adaylarına çevrilirken yazarımız Burhanettin Akbora papa adaylarını ele alıyor.
8 Mayıs 2025 Süleyman Nazif Kalaycı
Hristiyanlığın Katolik mezhebinden papazların başı olan Papa Françesko ünvanlı Jorge Mario Bergoglio’nun 21 Nisan’da ölümünden sonra şimdi gözler gündüzleri Vatikan’ın içinde bulunan ve Michelangelo’nun yaptığı freskolarıyla bilinen Cappella Sistina mabedine kapanan dünyanın pek çok yerinden gelmiş kardinal ünvanlı yaşı 80’in altında olan 133 kıdemli papazdan hangisinin Papa ünvanı alacağı sorusuna yoğunlaştı. Bir adayın 133 kardinalin en az üçte ikisinin oyunu alması için her turda elemelerin, daha doğrusu çekilmelerin olması, adayların en sonunda iki kişiye kadar düşmesi gerekli.
Ancak kardinallerin bir bölümü gelenekselci, bir bölümü Güney Amerika solcu serbestiyet teolojisi yanlısı, bir bölümü küreselcilere yakın, bir bölümü sapıklığı himaye ediyor, bir bölümü Avrupacı ve Asya’nın Afrika’nın haddini bilmesini savunan, bir bölümü göç karşıtı, bir bölümü derin devletler, istaihbaratlar ve tarikatlar ile içli dışlı. Dolayısıyla kimse seçildiği zaman kararları Tanrının tartışılmaz sözü olarak görülen yeni papanın kalbinin temizliğine bakmayacak ve kendine ideoloji ya da hizip olarak ne kadar yakın olduğuna göre karar verecek.
Katolik mezhebinin 267’nci papasının belirleneceği adına Konklav dedikleri kapalı şurada seçilecek papa için de bir kaç haftadır ismi güçlenen bazı kuvvetli adaylar var.
Kardinal Pizzaballa
“Yeter artık, yüzyıllarca hep İtalyanlar Papa oldu 46 senedir İtalyan gelmedi, artık şimdi zamanıdır” diyen kesimin bir adayı İtalyan vatandaşı ve nisbeten genç sayılabilecek 60 yaşındaki olan Kudüs Latin Patriği Pierbattista Pizzaballa. Ancak küreselci çevreler hem onun fazla genç olması nedeniyle fazla başına buyruk olabileceğinden çekiniyor hem de Kudüs’te bulunduğu dönemde biraz fazla Siyonist zulümlerini bilmesini tehlike olarak görüyor. Pizzaballa Osmanlı döneminde bizimle en yakın ilkişkileri olan ve Fatih tarafından koruma fermanı çıkartılan Fransisken tarikatından. Fransikenler, ölen papanın İslam düşmanı Cizvit tarikatının tam zıddı düşüncedeler.
Kardinal Parolin
12 senedir Vatikan başbakanı yetkisindeki devlet sekreteri makamında olan 70 yaşındaki İtalyan Kardinal Pietro Parolin, bütün ipleri elinde tutmasıyla korkulan bir isim. Entrika ve siyaset işlerini iyi bilen İtalyan’ın 1979’dan bu yana İtalyan papa olmaması nedeniyle de artık zamanı geldi denmesinden dolayı kuvvetli adaylardan biri. Parolin uluslararası diplomasi konusunda deneyimli ve hiç bir tarafa da ideolojik olarak bağlı olmayan bir siyaset adamı.
Kardinal Zuppi
İtalyan kardinal Matteo Maria Zuppi Bolonya Başpiskoposu ve 69 yaşında. Nüktedanlığıyla ve sıcakkanlılığıyla tanınan Zuppi, Françesko ünvanlı önceki papa Bergoglio ile epey yakındı. Rusya-Ukrayna Savaşı başladıktan sonra Papa Françesko’nun güvendiği özel temsilcisi olarak iki tarafa ziyaretlerde bulundu ama barış girişimleri başarısız oldu.
Kardinal Aveline
66 yaşındaki Fransız Kardinal Jean Marc Noel Aveline Papa Françesko döneminde el üstünde tutalan papazlardan. Marsilya’da çok yoğun yaşayan Arap ve Müslüman nüfusla ilişkiler kurması ve dinlerarası diyalog konuslarında çalışması nedeniyle onu destekleyenler Kardinal Erdo’nun tam karşısında olan kesimler.
Kardinal Erdö
Bunların dışında 72 yaşındaki Macar Kardinal Peter Erdö, Avrupa ve Afrika’daki geniş kilise bağlantıları ve Katolik inancını yeniden canlandırmayı hedefleyen Yeni Evangelizasyon hareketinin öncüs, kuvvetle göç karşıtı, Avrupacı. 2015’teki göçmen krizinde kiliselerin mültecileri kabul etmemesini istedi. Macar hükümeti de Erdö’yü destekliyor.
Kardinal Lopez-Romero
72 yaşındaki Fas’ın Rabat kenti Başpiskoposu İspanyol Kardinal Cristobal Lopez Romero da adaylardan biri. Din adamı, Müslümanlarla bir arada çalışmanın önemine vurgu yapıyor.
Kardinal Grech
68 yaşındaki Maltalı Kardinal Mario Grech, bir reformist, küreselcilerin gözdesi bir LGBT savunucusu. Sadece 150 bin kişinin yaşadığı bir adadan gelmesi, kuvvetli bir destek gücü olmaması, sapıklığı savunması gibi nedenlerle küreselcilerin gözdesi bir isim.
Kardinal Tagle
Daha evvel tarihte ne Asyalı ne Afrikalı papa seçilmediği, Avrupa dışından sadece tek bir İtalyan asıllı Güney Amerikalı seçildiğinden bazı çevreler, Avrupa merkezliliği bırfakalım diye konuşurlarken bunların adayları arasında 67 yaşındaki Filipinli Kardinal Luis Antonio Gokim Tagle var. Eski Manila Başpiskoposu görevleriyle dünyanın en kalabalık Katolik ülkelerinden birinde çokça tecrübe kazandı. Ancak bazılarının keyfini kaçıracak derecede fazlaca fakirleri savunuyor.
Kardinal Turkson
Siyahi Afrikalı bir Ganalı olan 76 yaşındaki Kardinal Peter Turkson, isminden dolayı Türkiye’de bizden bizi esprileriyle destek görmüştü. Kuşkusuz Türkiye’den Süryani ve Keldani cemaatlerini temsil eden kardinallerin de bunlar üzerinde Ankara’nın da fazla bir etkisi bulunmuyor. Güney Afrika’daki Cape bölgesinin Başpiskoposu olan Turkson sosyal adalet konularında tanınıyor.
Kardinal Ambongo-Besungu
Yüz milyonu aşkın nüfusu olan Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden Kardinal Fridolin Ambongo Besungu 65 yaşındaki Ambongo’nun hem Afrikacı hem de sosyal adaletçi savunucusu olduğu ifade ediliyor.
Kardinal Sarah
79 yaşındaki Gineli Kardinal Robert Sarah hem muhafazakar hem de gelenekselci. Papa 16. Benedikt zamanında pek çok görevde bulundu ve tecrübe kazandı. Sarah’ın İslamiyetin daha hakim olduğu bir ülkeden gelmesi İslam düşmanlığının azaltılmasını savunanların ve Afrikalıların desteğini sağlıyor.
Kardinal Prevost
ABD’li Kardinal Prevost Peru’da uzun yıllar görev yapmış ve son günlerde momentum sağlamış 69 yaşındaki bir aday, yoksullara yönelik tutum ve göçmen politikalarında şu anki siyaseti devam ettirecek olarak görülüyor.
Kardinal Dolan
75 yaşındaki İralandalı Amerikalı bir katolik aileden gelen ABD’li Kardinal Timothy Dolan New York Başpiskoposu ve Amerikan başkanına seçimlerde açıktan olmasa da kritik bir destek vermiş olmasıyla tanınıyor. Trump da Papa seçimlerinde onu överek, seçim hakkı olsa onu Papa yapacağını belirterek destek vermişti.
Papalık seçimi dün başladı. Bir günde 6’ya kadar oylama yapılabilecekse de bu sayı 1 ya da 2 sefere kadar inebiliyor. İlk günlerde seçim beklenmemekte ancak benim tahminim gelecek haftaya kadar kuvvetli bir aday öne çıkar ve en geç hafta başına kadar bu iş biter.
2024 yapımı yeni Papa seçimine ilişkin, çok sayıda Bizans entrikalarından sonra hiç tanınmayan, çift cinsiyetli hermafrodit birinin seçildiği Conclave filminden bir görüntü
