Türkiye-ABD-Suudi Arabistan-Suriye dörtlü toplantısı yapıldı, Trup Suriye’ye ambargoyu kaldırdı, “İbrahim uzlaşmasına” katılmasını istedi
16 Mayıs 2025
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Riyad’da ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan’ın Veliaht Prensi ve fiili hakimi Muhammed bin Selman ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın bir araya geldiği toplantıya Türkiye’den bağlantıyla katıldı, Şam yönetiminin DEAŞ başta olmak üzere terör örgütleriyle mücadelesinde Türkiye’nin destek vermeye devam edeceğini, DEAŞ’lı teröristlerin tutulduğu tutukevlerinin yönetimi ve güvenliği konusunda da desteğe hazır olduğunu belirtti, Gazze’deki insani durumun kötüleştiğini, Gazze’deki insani trajediye son verme zamanının geldiğini söyledi.
Toplantıda Suriye ambargosunun kalkması en önemli karar oldu ancak Trump’ın başka öneriler de yaptığı bildirilmekte.
ABD Başkanı Trump görüşmenin ardından düzenlenen Körfez İşbirliği Konseyi Zirvesi’nde yaptığı konuşmada, Suriye Cumhurbaşkanı Şara ile zirveden önce görüştüğünü belirterek, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşmesinin ardından yeni bir başlangıç yapmaları için Suriye’ye tüm yaptırımları kaldırdıklarını, bunun onlara yeni bir başlangıç için fırsat vereceğini bidirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da yapılan dörtlü toplantıda ABD Başkanı Trump’ın yaptırımları kaldırma kararından duyduğu memnuniyeti dile getirdiği ifade edildi. Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması kararının tarihi önemde olduğunu, bu kararın yaptırım uygulayan diğer ülkelere de örnek olacağına inandığını, bu sayede Suriye’de çeşitli alanlarda yatırım fırsatları doğacağını dile getirdi.
Gazze’deki duruma değinen Trump, “Yönetimim ve bu bölgedeki pek çok kişi, Gazze’deki Filistin halkının güven ve onurlu bir geleceğe sahip olması yönündeki umudunu paylaşmaktadır.” diye konuştu. ABD Başkanı, Gazze konusunda tüm esirlerin bırakılması gerektiğini, bunun barış yönünde bir adım olacağını belirterek “bu konuda olumlu gelişmeler beklediğini” aktardı.
Halefi Joe Biden’in uyguladığı politikalarla İran’ı güçlendirdiğini savunan Trump, bunun bölgedeki karışıklığa temel neden olduğunu ileri sürdü, tüm ülkelere İran’a nükleer programı için getirilen yaptırımları uygulama çağrısı yapan Trump, “İran ile bir anlaşma yapmak istiyorum. Ancak bunun gerçekleşmesi için onlar terörü desteklemeyi bırakmalı, kanlı vekalet savaşlarını durdurmalı ve nükleer silah arayışını kalıcı ve doğrulanabilir bir şekilde sonlanmalı.” ifadesini kullandı.
Trump, başkanlığının ilk döneminde İsrail’in bölgedeki Arap ülkeleriyle diplomatik normalleşme için imzaladığı “İbrahim uzlaşması” adı verilen Arapların işgalci devleti tanıması ve ticari ilişki kurması kararlarını genişletmeyi de arzuladığını belirtti. Bu bağlamda toplantıda Trump’ın Şara’ya İbrahim uzlaşmasına katılmasını önerdiği, bunun olması halinde Suriye’nin mali avantajlar elde edebileceğinin altını çizdiği başta Beyaz Saray sözcüsü Karoline Leavitt olmak üzere kaynaklarca açıklandı. Ancak toplantıda Şara’nın bunu kabul eder görünmediği belirtilmekte.
Suriye Cumhurbaşkanı Şara’yı “Suriye halkı için harika işler yapması konusunda teşvik eden” Trump’ın, Suriyeli lidere görüşmede bazı çağrılarda bulunduğunu aktaran Leavitt, bunları, İsrail ile İbrahim uzlaşmasını imzalama, “terörist” olarak nitelediği bazı Filistinli isimleri sınır dışı etme, DEAŞ ile mücadelede ABD’ye yardım etme ve Suriye’nin kuzeyinde PKK/YPG’nin elindeki DEAŞ terör örgütü gözaltı merkezlerinin sorumluluğunu üstlenmesi olduğunu paylaştı.
27 yaşındaki Beyaz Saray basın sözcüsü, toplantıda Şara’nın terörle mücadele ve kimyasal silahların ortadan kaldırılması konusunda ABD ile ortak çıkarları olduğunu dile getirdiğini, ayrıca İsrail ile 1974’te imzalanan Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması’na bağlılığını yinelediğini belirtti. Şara’nın, Suriye’nin doğu ile batı arasında ticarette önemli bir bağlantı noktası olmasını temenni ettiğini vurgulayan Leavitt, Suriyeli liderin ayrıca ABD’li firmaları Suriye’de petrol ve doğal gaz alanlarında yatırım yapmaya çağırdığını bildirdi.
