MBS Charles’ın şeref konuğu

Suudi Arabistan’ın olağanüstü miktarlarda silah ve danışmanlık paraları akıttığı İngilizlere çok yakın hükümdarı Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın (MBS) ölen Kraliçe II. Elizabeth’in cenaze merasiminde en önde yer alacak olması Cemal Kaşıkçı’nın nişanlısı Hatice Cengiz’in de aralarında bulunduğu kampanyacılar traafından kınandı. Muhammed bin Salman’ın Kraliçe’ye saygılarını sunmak için Pazar günü Londra’ya gelme planı insan hakları savunucuları tarafından İngiliz kraliyeti için bir leke olarak tanımlandı.

2018’de İstanbul Konsolosluğu’nda Suudi ajanlar tarafından öldürülüp kıyma haline getirilen Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı ile nişanlı olan Hatice Cengiz, MBS’nin Londra’ya indiğinde cinayetten tutuklanmasını dilediğini bildirdi. MBS, taziyelerini iletmek için İngiltere’ye gidecek ama Westminster Kilisesi’ndeki cenaze törenine katılıp katılmabilir. Bunu nedeni, resmi olarak devlet başkanı olmadığından arka sırlaarda yer alacak olması ve bunun da resminin ülkesinde olumsuz etkisinin olabileceği olarak yorumlanmakta. Bu yüzden ayrı olarak şahsen gidip cenazeyle resim çektirmesi daha yüksek ihtimal.

2021’de yayınlanan ve gizliliği kaldırılan bir ABD istihbarat raporu, Kaşıkçı’yı öldürme veya kaçırma operasyonunun MBS tarafından onaylandığını ortaya koymuştu. Veliaht prens ise cinayetin planlanmasında kişisel olarak yer aldığını yalanladı. Hatice Cengiz, MBS’nin yasın bir parçası olmasına ve kraliçenin anısını lekelemesine ve bu yası meşruiyet ve normalleşme aramak için kullanmasına izin verilmemesi gerektiğini bildirdi.

Suudi tahtının varisinin 2018’den bu yana Londra’ya ilk seyahatini yapacağı haberi, Suudi muhalifler arasında dehşetle karşılandı. Suudi Arabistan’ın, İngiltere Leeds üniversitesinde 34 yaşındaki doktora öğrencisi Selma al-Şehab’ın yakın zamanda tutuklanıp bir Twitter mesajından dolayı 30 yıl hapse mahkum edilmesi de dahil olmak üzere, ülke içindeki insan hakları savunucuların artan sertlikte baskılar uyguladığı bir süreçte geldiğini belirtiyorlar.

İngiltere’nin eski Riyad büyükelçisi Sir John Jenkins, Suudi liderliğini överek, yeni kralı çok sevdiklerini, Charles’in Körfez’i çok kez ziyaret ettiğini belirtti. Suudi Arabistan ve İngiltere arasında ilişkiler çok eskiye dayanıyor:

• Suud aşireti 18. yüzyılın sonunda Osmanlı’ya isyan çıkarmak, böylece Hindistan yolunun kendi hakimiyeti altına girmesini sağlamak için İngiltere tarafından desteklendi.
• İsyanlar Muhammed Ali Paşa tarafından bastırılınca İngiltere bu kez Mora isyanını çıkararak ve Yunanistan devletini kurarak Osmanlı’ya darbe vurmaya çalıştı. Ancak Suudlarla İngilizlerin dostlkuğu devam etti.
• Yüz yıl sonra İngiltere Arabistan’ı söz verdiği Hain Hüseyin’e verdiği sözü bozarak Hicaz ve Körfez bölgelerinin Arabistan’daki eski dostları Suudların kontrolüne girmessini sağladı.
• İngiltere, Suud ailesinin Arabistan’da dünyanın en sert polis devleti diktatörlüğünü kurmasını sağladı. Bunu sonra ABD devir aldı.
• İngiltere Prens bin Selman’ın veliaht prens amcasını devirip iktidara gelmesi için istihbarat desteği verdi ve o zamana kadar tanınmayan 30’lu yaşlarında bir genç olan MBS’nin tam hakimiyeti ele almasını sağladı.
• İngiltere Yemen savaşını ya da soykırımını çıkarmak üzere Bin Selman’a tam destek verdi. Savaşı İngiliz askeri yetkililer Suudi Arabistan’daki bir süren sürdürdüler.
• Bombardıman ağırlıklı savaş için özellikle mühimmat alanında İngiltere Riyad’a 6 senedir milyarlarca sterlinlik askeri malzeme satıyor ve savaşın biteceği yok.