Nobel’e iki ‘tık’
Bu yıl bilim alanındaki Nobel ödülleri verilirken bir ilk yaşandı.
Bu yıl Nobel Kimya ödülü alan bilim adamı K. Barry Sharpless, iki kez Nobel ödülü alarak bu alanda Linus Pauling gibi nadir kişilerden biri oldu. Takım arkadaşları Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal ile birlikte ödülü alan Sharpless, birlikte yaptıkları ve adına Tık Kimyası adı verilen alandaki ilerlemeleri nedeniyle bu alanda ödüle layık görüldü.
Tık (click) kimyası adı, hızlı, net, dışarı enerji çıkaran, etrafa fazla atık bırakmayan, verimli, adeta bilgisayardaki tık sesini veren kimyasal reaksiyonlara Sharpless tarafından konan bir ad. Carolyn R. Bertozzi de tık kimyasını canlılara uygulayarak “biyoortogonal kimya” adlı çalışma alanını kuran ve adlandıran kiÅŸi.
Sharpless 2001 yılında da gene aynı alandaki kiral katalize oksidasyon reaksiyonları konusundaki çalışmalarına binaen Nobel Kimya ödülü almıştı. 21 yıl sonra ikinci Nobeli alması önemli bir baÅŸarı. Daha önce iki Nobel alan diÄŸer bir Amerikan kimyacı Linus Pauling’in ikinci ödülü Nobel Barış Ödülü olmuÅŸtu. Dolayısıyla üst üste Nobel Kimya ödülü ilk kez verildi.
Nobel Fizik ödülü kuvantum mekaniği konusunda çalışmalarından dolayı Alain Aspect, John F. Clauserve Anton Zeilinger üçlüsüne dün verildi.
Nobel biyoloji ödülü bulunmuyor ancak biyoloji alanını da kapsayan Nobel Tıp ödülü Fin asıllı Ä°sveçli genetikçi Svante Pääbo’ya uygun görüldü. Nobeller Ä°sveç Kraliyet akademisi tarafından görkemli bir törenle sunulmakta, kazananlara 1 milyon dolara (18 milyon ₺) yakın bir ödül takdim edilmekte. Bunların dışında Edebiyat ve Barış ödülleri de var. Ancak onları Norveç veriyor.
